BOŞANMA DAVASI
Evlilik, bir kadın ve bir erkeğin aile ve ortak bir hayat kurmak amacıyla bir araya gelmesidir. Boşanma davası evlilik birliğinin sona erdirilmesi amacıyla başvurulan davadır. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma yalnızca hâkim kararı ile mümkün olabilir. Evli çiftlerden birinin başvuruda bulunması boşanma davasının açılması için yeterlidir. Hâkimin boşanma kararı verebilmesi için Türk Medeni Kanunu’nda sayılan boşanma sebeplerinden bir veya birkaçının varlığı gerekmektedir.
Türk Medeni Kanunu’nda sayılan özel ve genel boşanma sebepleri şunlardır;
- Zina
- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
- Terk
- Akıl hastalığı
- Evlilik birliğinin sarsılması
- Şiddetli geçimsizlik
- Anlaşmalı boşanma
BOŞANMA DAVASI TÜRLERİ
Anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olarak iki ayrı boşanma davası türü bulunmaktadır. Bu yazımızda boşanma türleri hakkında kısaca bilgi verilecek olup tamamına burada yer vermemiz mümkün değildir. Boşanma davası türlerinin her birinin ayrıntılı olarak ayrı yazılarımızda konu edilmiştir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI
Anlaşmalı boşanma davası genellikle iki tarafında lehine sonuçlanan boşanma türüdür. Taraflar anlaşmalı boşanma davası ile tek celsede en kısa sürede boşanabilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için tarafların boşanma ve boşanmanın diğer tüm sonuçları hakkında anlaştıklarına alanında uzman bir boşanma avukatı ile (LİNK) dair protokol imzalamaları gerekir. Bu Anlaşmalı boşanma protokolü (LİNK) ile birlikte anlaşmalı boşanma dava dilekçesi (LİNK) hazırlanır ve mahkemeye başvurulur. Taraflardan birinin mahkemeye başvurması yeterlidir.
Fakat anlaşmalı boşanma davasının bazı hukuki şartlar vardır. Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekir. Tarafların boşanma ve boşanmanın sonuçları olan nafaka, mal rejimi, velayet, tazminat gibi hususlarda anlaşmış olmaları gerekir. Ayrıca tarafların anlaştıkları protokolü imzalamaları yeterli olmayıp yapılacak celsede hâkim huzurunda bu protokolü onayladıklarını bizzat beyan etmeleri gerekmektedir.
Konu ile ilgili detaylı bilgi almak için “anlaşmalı boşanma davası” ve “anlaşmalı boşanma dilekçesi” başlıklı yazılarımızı okuyabilirsiniz.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI
Taraflar boşanma ve/veya boşanmaya bağlı diğer sonuçlar hakkında aralarında bir anlaşmaya varamazlarsa çekişmeli boşanma davası açılır. Hâkim bu anlaşılamayan hususlar hakkında karar verir. Çekişmeli boşanma davasında taraflar tüm iddia ve taleplerini delilleri ile mahkemeye sunar. Davacı açmış olduğu davada boşanma hususunu ispat edemezse dava reddolunabilir. Bu sebeple iddia ve ispatların net şekilde dilekçelerde açıklanması ve delillerin sunulması çok önemlidir.
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar biri protokolü onayladığını beyan etmezse dava çekişmeli boşanma davasına dönüşür.
Konu ile ilgili detaylı bilgi almak için “çekişmeli boşanma davası” ve “çekişmeli boşanma dilekçesi” başlıklı yazılarımızı okuyabilirsiniz.
BOŞANMA DAVASI SÜRECİ
Boşanma davası süreci davacının tevzi bürosuna dilekçesini ve gerekli ekleri teslim etmesinden sonra hesaplanan harç masrafları yatırması ile başlamış olur. Dosyanın tevzi edilmesinden sonra mahkeme dilekçe ve dava şartlarını kontrol eder ve tensip zaptı hazırlar. Mahkeme tarafından hazırlanan tensip zaptı ve davacının boşanma dilekçesi davalıya gönderilir. Davalıya cevap ve delillerini bildirmesi için tebligatın ulaşmasından itibaren 2 hafta süre verilir. Sonra sırasıyla cevaba cevap dilekçesi ve ikinci cevap dilekçelerinin verilmesinden sonra dilekçeler aşaması tamamlanmış olur. Sonrasında ise mahkeme bir duruşma günü tayin eder.
Yapılan ilk duruşma ön inceleme duruşmasıdır. Bu duruşmada sulh olup olmama durumu, uyuşmazlık konusu, iddialar ve deliller değerlendirilecektir. Taraflara tanık ve delil bildirimi için süre verilebilecektir. Ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşamasında delillerin mahkemeye celbi sağlanır, tanıklar dinlenir yani davanın esasına geçilir. Tüm delillerin toplanmasının ardından hâkim kararını açıklar. Bu sürecin tüm evrelerinde uyulması gereken birçok kanuni yükümlülükler vardır. Sürelerin kaçırılması ya da eksik evrak sunulması gibi durumlar geri dönüşü olmayan mağduriyetler yaratabilecektir. Bu sebeple boşanma davasının alanında uzman bir boşanma avukatı ile yürütülmesi gerekmektedir.
BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR ?
Tarafların ilk olarak anlaşmalı boşanma davası mı yoksa çekişmeli boşanma davası mı açacaklarına karar vermeleri gerekmektedir. Çekişmeli boşanma davası açmak için evlilik birliği içindeki eşlerden biri haklı bir nedene sahip olması gerekmektedir. Bu haklı nedene veya nedenlere sahip olan eş dava açmaya karar vermesi halinde bu sebeplere dayanan kapsamlı bir dilekçe hazırlayarak mahkemeye başvurmalıdır. Yani boşanma davası için ilk olarak en önemli aşama dilekçenin hazırlanmasıdır. Çünkü bu dilekçede belirtilen her husus boşanma davasında süreci belirleyecektir.
Boşanma davası dilekçesinde davacı tüm iddialarını ve nitekim bu iddialarını ispatlayacak delillerini eksiksiz bir şekilde dile getirmelidir. Ayrıca dilekçede olması gereken zorunlu birçok husus vardır ki bu hususların yeterli olmaması halinde bireyler geri dönüşü olmayan sonuçlarla ve hukuki kayıplarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu sebeple boşanma dilekçesi yazılırken ve boşanma davası açılırken mutlaka bir boşanma avukatından (LİNK )destek alınması elzemdir. Boşanma davası için hazırlanan bu dilekçe sonrasında görevli ve yetkili mahkemenin tevzi bürosuna verilmelidir. Tevzi bürosunun hesapladığı harç ve masraflar da davacı tarafından ödendikten sonra dava açılmış olur.
BOŞANMA DAVASI GÖREVLİ MAHKEME
Boşanma davalarına bakmakla görevli olan mahkemeler aile mahkemeleridir. Ülkemizin bazı ilçe adliyelerinde Aile mahkemeleri bulunmayabilir. Aile mahkemesi olmayan yerlerde aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemeleri boşanma davasına bakabilecektir. Aile mahkemesi dışında başka bir mahkemede açılan davalar mahkemenin görevsizliği sebebiyle reddedilir.
BOŞANMA DAVASI YETKİLİ MAHKEME
Boşanma davasında yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri ya da boşanma davasının açılmasından önce son defa altı aydır birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Bu kurala uyulmaması halinde davalı eş yetki itirazında bulunursa dava yetkili mahkemeye gönderilecektir. Ayrıca eşini terk eden ya da başka bir ilde yaşamaya başlayan taraf bu ilde de boşanma davası açabilir. Anlaşmalı boşanma davası ise herhangi bir yer aile mahkemesinde açılabilmektedir.
BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER ?
Boşanma davası ne kadar sürer sorusuna net olarak bir yanıt vermek çok zordur. Özellikle İstanbul gibi metropol şehirlerde boşanma davası sayılarının çok fazla olması sebebiyle mahkemelerin yoğunluğu fazladır. Dolayısıyla boşanma davası süresi de bu yoğunluğa bağlı olarak değişebilmektedir. Ayrıca somut boşanma sebepleri ve olaylar da bu süreye etki etmektedir. Boşanma davası sürecinin avukat yardımı ile takip edilmesi bu süreci oldukça kısaltmaktadır. Davanın açılması ile birlikte davacıya mahkeme tarafından bir hedef süre formu verilmektedir. Çekişmeli boşanma için Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen süre ise 300 gündür. Fakat yoğunluğa ve dosya durumuna göre çekişmeli boşanma davası 1-3 yıl arasında sürebilmektedir. Nitekim boşanma nedenlerinin araştırılması, ilgili yerlerden gelecek yazıların beklenmesi, tanıkların dinlenmesi, bilirkişi raporlarının alınması gibi gereklilikler sebebiyle en az 3-4 celse görülmesi gerekecektir. Bu süreç uzman bir avukat yardımıyla yürütülmezse bu süre 4-5 yılı bile bulabilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası ise 1 hafta ile 1 ay arasında kesin olarak sonuçlanmaktadır.
BOŞANMA DAVASINDA DURUŞMAYA KATILMAK ZORUNLU MUDUR ?
Boşanma davasında duruşmaya katılmak zorunlu mudur sorusunun cevabı boşanma davası türüne göre değişmektedir. Anlaşmalı boşanma davasında taraflar bir kez yapılacak olan duruşmaya katılmak zorundadır. Boşanma davası avukatı tarafından takip edilse dahi tarafların bizzat katılımı gerekmektedir. Aksi halde boşanma gerçekleşmeyecektir. Ancak çekişmeli boşanma davasında duruşmaya katılmak zorunlu değildir. Fakat davayı açan davacı taraf duruşmada bulunmazsa ve kendisini avukat ile temsil ettirmiyorsa takipsizlikten dava düşer. Davalı taraf ise duruşmaya katılmak zorunda değildir. Fakat bu durumda süreç uzamakta ve dava sonuçlandırılamamaktadır.
BOŞANMA DAVASINDA SES KAYDI DELİL SAYILIR MI ?
Boşanma davasında davacı dilekçesinde belirttiği iddialarını ispatlamak amacıyla delil sunmaktadır. Davalı taraf ise bu iddiaları çürütmek için karşı ispat sunacaktır. Fakat taraflarca sunulan bu deliller hukuka uygun değil olmalıdır. Aksi halde mahkeme tarafından kabul edilmez Mesajlar, telefon aramaları, fotoğraflar delil olarak sunulabilmektedir. Ses ve video kayıtları da hukuka uygun olarak elde edilmişse boşanma davasında delil olarak kullanılabilecektir.
BOŞANMA DAVASINDA AVUKAT TUTMAK ZORUNLU MUDUR ?
Boşanma davasında avukat tutmak zorunlu değildir. Taraflar tek başına bu davayı yürütebilmektedir. Fakat boşanma davası süreci dilekçenin yazılmasından karar aşamasına kadar takibi çok zor olan, birçok yasal yükümlülük bulunduran bir süreçtir. Avukat olmadan, hukuki destek alınmadan takip edilen boşanma davalarında hak kayıpları yaşanabilmektedir. Boşanma davasından en iyi sonucun alınabilmesi için avukat desteği almak en sağlıklısıdır.
BOŞANMA DAVASI AVUKAT ÜCRETİ
Avukat ücreti somut olaya ve davanın kapsamına göre belirlenir. Boşanma davası avukatlık ücreti 2022 İstanbul ve Ankara Barolarının tarifelerinde asgari 18.000 TL, Türkiye Barolar Birliğinin tarifesinde asgari 5.100 TL olarak belirlenmiştir. Fakat bu tutarlar sabit olmayıp avukat ile müvekkili arasında anlaşılarak belirlenebilecektir.
ADLİ TATİLDE BOŞANMA DAVASI AÇILIR MI ?
Adli tatil tarihleri her yıl 20 Temmuz-30 Ağustos arasıdır. Bu süre zarfında acil işler dışında duruşma tarihi verilmemektedir. Fakat bu süre içinde boşanma davası bittabi açılabilir. Adli tatil süresi içinde de taraflar boşanmak için mahkemeye başvurabilirler. Fakat açılan boşanma davasında verilecek duruşma tarihi adli tatil sonrasına verilir. Fakat nafaka ve velayet gibi gecikmesinde zarar doğabilecek işler adli tatil süreci içinde de devam eder.
BOŞANMA DAVASI DEVAM EDERKEN EVDE KİM KALIR ?
Boşanma davası devam ederken evde kimin kalacağı hususu kusurdan bağımsızdır. Maddi imkân olarak daha elverişsiz durumda olan eş boşanma davası devam ederken ortak konutta kalır. Uygulamada genellikte ortak konutta kadın eş kalsa da bu durum belirlenirken tarafların ekonomik şartlarına bakılır.
BOŞANMA DAVASINDA NAFAKA
Boşanma davasının sonuçlarından biri de nafakadır. Nafaka Eşe verilen yoksulluk nafakası ve Çocuğa verilen iştirak nafakası olarak iki çeşittir. İştirak nafakası çocuğun giderlerine katılması amacıyla velayet kendisine verilmeyen eş aleyhine hükmedilen nafakadır. Yoksulluk nafakası ise evliliğin sonlanmasından dolayı maddi açıdan yoksulluğa düşecek eş lehine hükmedilen nafakadır.
Boşanma davası henüz sonuçlanmadan devam ettiği esnada mahkeme tarafından tedbiren nafaka ödenmesine karar verilmesi talep edilebilir. Dava süresince hükmedilen tedbir nafakası dava sonuçlandıktan sonra niteliğine göre iştirak nafakası ya da yoksulluk nafakası olarak devam eder.
NAFAKA İLE İLGİLİ AYRINTILI YAZIMIZI BURDAN OKUYABİLİRSİNİZ.
BOŞANMA DAVASINDA VELAYET
Boşanma davasının bir diğer sonucu da Çocukların velayetinin hangi ebeveyne verileceği hususudur. Fakat boşanma davası devam ederken de geçici olarak velayet hususunda karar alınır. Mahkemeler velayet hususunda çocuğun menfaatine göre karar vermektedir. Çocukların menfaati geleceğe güvenle hazırlanabilecekleri, huzurlu, mutlu, sağlık ve eğitim olanakları olan bir ortamdır. Velayet hakkı verilmeyen taraf ile müşterek çocuk arasında ise şahsi münasebet tesisi kurulur.
Velayet ile ilgili konularda mahkemeler uzman bir pedagog atayarak dosya hakkında raporda bulunmasını, görüş bildirmesini isterler. Ayrıca gerekli olanaklar sağlandığında ebeveynler ve çocuk da dinlenerek velayet ve kişisel ilişki hususları değerlendirilir.
VELAYET İLE İLGİLİ AYRINTILI YAZIMIZI BURDAN OKUYABİLİRSİNİZ.
BOŞANMA DAVASINDA MADDİ MANEVİ TAZMİNAT
Boşanma davasında hükmedilecek maddi ve manevi tazminat boşanmanın bir sonucudur. Taraflar boşanma talebinin yanı sıra bu evliliğin sonlanması ile ilgili uğradıkları maddi ve manevi zararları talep edebilirler. Mahkeme tarafından evliliğin bitiminde kusurlu olan taraf tespit edilir. Kusurlu olan eşin mahkemece belirlenecek tazminatı ödemesine hükmedilir. Mahkeme tarafların ortak ve eşit derece kusurlu oldukları kanaatine ulaşırsa herhangi bir tazminat ödenmemesine de karar verebilir.
BOŞANMA DAVASINDA MADDİ MANEVİ TAZMİNAT İLE İLGİLİ AYRINTILI YAZIMIZI BURDAN OKUYABİLİRSİNİZ.
BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI
Mal paylaşımına ilişkin dava ayrı görülmektedir. Bu sebeple tarafların ayrı bir dava açmaları gerekir. Taraflar boşanma davası açarken mal paylaşımını dair talepte bulunsa mal paylaşımı dahi farklı bir esas dosyası açılarak görülür. Ayrıca mal paylaşımına ilişkin dava boşanmanın sonucu ile bağlı olduğu için boşanma davası kesinleşene kadar bekletilir. Yani boşanma davasının devam etmesi mal paylaşımı davası için bekletici meseledir.
MK 179’a göre, boşanma halinde,” mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır.” Kanuna göre evlilik birliği içinde edinilen mallar ortak sayılır.
İLGİLİ KONULAR;
Boşanma Davasında Maddi Manevi Tazminat
Boşanma Davasında Mal Paylaşımı
Zina (Aldatma) Davası
Terk Sebebiyle Boşanma Davası
Şiddetli Geçimsizlik Sebebiyle Boşanma Davası
Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası
Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma
Düğünde Takılan Altınlar Kime Aittir
Nişan Bozma Nedeniyle Tazminat Davası
Ziynet Alacağı Davası
Nafaka Artırım Davası
Velayetin Değiştirilmesi Davası
İddet Müddeti
Evlilik İçerisinde Şiddet
Çocuğun Soyadı Değiştirilebilir Mi
Uzaklaştırma Kararı ve Koruma Tedbiri
Boşanma Davasını Önce Açan Mı Kazanır?
