YAŞ DÜZELTME (KÜÇÜLTME VE BÜYÜTME) DAVASI

Yaşında bozulma bozukluğu, kişinin kimliğine kayıtlı olan yaşı ile gerçek yaşının farklı olduğu yerde ortaya çıkıyor. Uygulamada yaş düzeltme durumu genellikle evlilik, askerlik, ehliyet, emeklilik, eğitim, daha az ceza alma, memuriyete girme, sınav gibi sebepler ileri sürülerek açılmaktadır. Yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davasında hâkim tarafından kimlik yaşının gerçek yaşının yansıtıldığı kanaatin değiştirilmesine aracılık büyütülmesine ya da küçültülmesi yani büyütülmesine karar verilir. Esasen bu davanın itibari ile nüfus kaydının bulunduğu yerde bir tür. Çünkü dava sonunda nüfus kaydındaki yaş bilgisi düzeltilerek değiştirildi.

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 35. Maddesine göre nüfus kayıtlarının yani kişinin adı, yaşı gibi bilgilerin değiştirilmesinin ancak mahkemeyle yapılması mümkündür. Bu nedenle yaşlarında değişiklik yapmak isteyen kişiler, yaşını düzeltme görünümünü açabilir. Yaş değişiminin dağılımı, yaş durumu durumu, yaş büyütme durumu, yaş küçültme durumu gibi isimlerle anılmaktadır.

Yaş süreçlerinde çeşitli tedaviler, biyolojik ve görünen veriler bilir ve kişi tarafından incelenir ve mahkemeye raporlanır. Bu raporlar dışında tanık beyanı gibi deliller ile ortaya çıkan hastanelerde saklanan diğer somut olgular da hakim tarafından doldurulmaktadır. Tüm bunların sonucunda mahkeme kimlik yaşının hatalı olduğu ve gerçek yaşının yansıtılacağına kanaat getirirse nüfus kayıtlarındaki yaş değişikliğine karar verilecektir.

Uzun yıllardan beri özellikle teknolojik yaygın olmadığı dönemlerde doğan çocuk nüfusununa geçilmesi gibi durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bu durum, kişinin gerçek yaşlarının devamında farklı şekilde devamın doğurması sonucunu doğurur. Yaş değişiminin esasen beraberinde gelen birçok davayı ve yaş koşullarındaki hukuki sonuçların sonuçları. Bu durumun bozulması, yaşlanma, davaların kırılmasında büyük önem taşıdığından basit gibi görünse de kapsamlı ve önemli bir davadır. Bu durumun yaş değişiminin açılmasından önce bu alanda uzman bir avukattan destek alınması önemlidir. Yaş tazminat davası için avukatlık hizmetlerinden faydalanmak istemeniz halinde bize iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz.

YAŞ DÜZELTME (KÜÇÜLTME VE BÜYÜTME) DAVASI ŞARTLARI

Yaş mahkemesinin düzeltmesinde yaş değişikliğine karar verilmesi için sıkı koşullar öngörülmüştür. Bu koşullar sağlanamazsa mahkeme davası reddedilecektir. Bu koşullar;

• Kişi, hastanede veya doğumda yaşadığı gibi yaşar. Çünkü bu kurum kayıtları kesindir. Kişinin doğumuna günlük resmi bir kayıt ya da evrak varsa mahkeme bunlara bağlı kalmak zorunda olduğu davanın reddine karar verir. Davanın açılmasından önce kayıtlar için hastane arşivlerine ya da nüfus müdürlüklerine başvuru yapılması, bu şartın sağlanıp sağlanmadığının kontrol edilmesi önemlidir.
• Kişinin dış verilerinin nüfusta kayıtlı yaşama uygun parçaları. Bu fiziksel mahkeme şartının değerlendirilmesi ve sonuç alınamazsa dava reddedilir. Yaşını değiştirmek isteyen kişi, beyan ettiği yaşama uygun bir görünümde olmalıdır.
• Kişinin yaşını büyütmek istememesi, beyan edilen yıllık bir kardeşinin mevcut olması gerekir. Annenin üremesinin ilerlemesi aynı üreme döneminde iki kişinin doğumunu gerçekleştiremeyen ortada olan dava reddedilir. Uygulamada davacının kardeşi varsa davacı ile kardeşinin doğum tarihi arasında en az 180 günlük süre olmalıdır. İkiz kardeşler dava açarsa açmış oldukları davalar birleştirilir.
• Kişinin daha önce yaşını düzeltmesi mümkün değildir, yaş değişimine ilişkin bir dava açmış olan değişikliklerdir.
• Yaşın büyüklüğüne ilişkin olarak mercek parçacıklarının doğruluğunun açıklanmasının olması gereklidir.

YAŞ DÜZELTME DAVASI NE KADAR SÜRER?

Yaşın sonuçları, elde edilen çok uzun ömürlü bir dava değildir. Bu dava mahkemenin iş yüküne göre değişmekle birlikte 1-5 ay arasında sonuçlanabilmektedir. Ancak bu süre boyunca kemiklerin büyümesiyle ilgili tespitlerin yapılması, ilgili depoların müzekkere yazılması ve evrakların tevdi edilmesi gibi usul işlemleri nedeniyle artabilmektedir. Bu nedenle tam olarak bir sürenin öngörülmesi mümkün değildir. Sürecin kısa sürede devam etmesi ve en verimli şekilde yürütülebilmesi için mutlaka uzman bir avukatın profesyonel hukuki temsilciliği ve kesinti hizmetlerinden faydalanılmasını tavsiye etmekteyiz.

YAŞ DÜZELTME DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?

Yaş büyütme veya yaş küçültme talepli olarak açılmakta olan yaş düzeltme  işlemi, kişinin sıkı sıkıya bağlı olan bir hakkıdır. Bu nedenle bu davanın herkes tarafından açılması mümkün değildir. Yaş değişikliği, yalnızca yaşını küçültmek veya büyütmek yani yaşını değiştirmek isteyen kişi tarafından bizzat açılabilir. Fakat bu kişi henüz ergin değilse bu davayı velisi (anne veya baba) ya da vesayet altında ise vasisi açabilir. Bu dava bir avukatın başlangıcı boyunca, avukata verilecek vekaletnamede mutlaka yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davalarına ilişkin olarak özel yetkili olması gerekmektedir. Ayrıca yaş bakımı kamu düzenini ilgilendirmeyen, cumhuriyet savcısı da yaş düzeltme çalışmasını açmada yetkilidir. Bu durum, özellikle konusu ve sonuçları kişinin yaşına bağlı olan ceza davalarında gündeme gelebilmektedir.

YAŞ DÜZELTME DAVASINDA TANIK

Yaşın düzeltilmesi davasında gerçek doğum oluşumlarının tespiti için tanık ifadelerine başvurulabilir. Tanıkların ifadeleri doğum tarihi konusunda net ve aynı doğrultuda olursa davanın başarılı olma ihtimali artacaktır. Bu nedenle tanıkların doğru seçilmesi önemlidir. Özellikle hastane raporlamasının olmaması, 25 yaşında büyük olması nedeniyle kemik yaşının tespit edilememesi ya da gerçek yaş ortaya çıkan herhangi bir resmi delilin bulunmaması gibi hallerde tanık beyanları büyük önem kazanacaktır.

Yaşın iyileşme davasında davacı kişinin ailesinden tanıklık yapması avantaj sağlayacak. Örneğin, kişinin evde doğması halinde komşunun bu olaya şahit olması, kişinin sınıf arkadaşları ya da gerçek yaşı ortaya çıkacak olaylar bilen kişilerin tanık olarak dinlenmesi mümkündür. Tanık derecesi özellikleri bir sınırlama yoktur. Hakim yeterli kanaate ulaşana kadar tüm tanıkları dinleyebilir. Fakat her şekilde en az 2 tanığın mahkemeye bildirilmesinde faydası vardır.

YAŞ DÜZELTME DAVASINDA KEMİK YAŞI TESPİTİ

Yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davasında ilgili mahkeme, davacının kemik yaşının tespitini seçebilir. Adli Tıp Kurumu, hastaneye kaldırılan örnekler ile kişinin kemik yaşının süresi ve bu kemik yaşına göre mahkemenin bir karar vermesine ilişkin masal. Ancak kemik yaşı en geç kişinin 25 yaşına kadar tespit edilebilmektedir. Zira bu yaştan sonra kemiklerin gelişmesini göstermeden yaş ayırma ihtimali neredeyse yoktur.

YAŞ DÜZELTME DAVASININ ASKERLİĞE ETKİSİ

Yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davalarının askerlik uygulamaları açısından değerlendirilmesi Askerlik Kanunu ve diğer ilgili mevzuat düzenlemelerine bakılır. Askerlik Kanununun “Yaşlarını Değiştirenler” başlıklı 81. maddesine göre:

Askerlik çağına geçiş sonrasında yapılan yaş değişimi askerlik oranları izlenmemektedir. Ancak mahkemece resmi hastane doğum günlerinde esas alınıp gerçekleştirilmiş olan değişiklikler bu kullanım hariç tutulmaktadır. Kişinin, yoklama sırasında aile kaydında yazılı yaş ile fiziki görünümü uyumlu değildir, askerlik mağazası başkanı tarafından tarihsel bileşenlere istinaden Cumhuriyet savcısına başvurulur ve yargılamanın kaydedilmesi göre askerlik işlemlerinin söz konusu olur. Yaş durumunun iyileştirilmesinin iyileştirilmesine göre düzeltilen yaşı itibariyle askerlik çağına girmemiş olan kişinin yoklamaları emsalleri ile yapılır ve bu kişiler bu şekilde silah olarak alınır,

YAŞ DÜZELTME DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davasında görevli ve yetkili mahkemenin belirlenmesinde Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun ilgili esasları alınır. “Nüfus Davaları” Başlıklı 36/1-a. Bendine Göre: “(1) Mahkeme kararı ile düzeltme kayıtlarında aşağıdaki usullere uyulur: a) Kayıt kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen kişiler ile ilgili resmî dairenin gösterileceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri yerinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus yöneticisi veya görevlendireceği nüfus memurunun durumu ile görüşleri ve karara bağlanması.”

Buna göre:

• Yaş düzeltme (küçültme ve büyütme) davalarında görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
• Yaş değişiklikleri davalarında yetkili mahkeme: kişinin yaşının büyütülmesi veya küçültülmesi yeri mahkemesidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

KİMLİK YAŞI NEDİR?

Kimlik yaşı, nüfus kayıtlarında doğum tarihi olarak tarihe göre belirtilir; kişinin hesaplanan yaşıdır. Yani kimlik yaşı, nüfus kayıtlarına göre kimlik belgesinde yer alan doğum tarihine göre hesaplanan yaştır. Örneğin, kişiliğinde doğum yılı olarak 1998 tarihi yazılı olan bir kişinin 2023 yılında kimlik yaşında 25 olacaktır.

YAŞ KÜÇÜLTMEK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?

Yaşın küçülmesi ya da büyüme durumunun hukuki açıdan bir farkı yoktur. Yaşın küçültülmesi için mahkemeye ihtiyaç vardır. Yaşın küçültülmesi için talebin asliye hukuk mahkemesine bildirilmesi gerekmektedir. Mahkeme tarafından gerekli şartların sağlanacağı öngörüldüğü takdirde küçültülmesine karar verilir.

KEMİK YAŞI ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILIR?

Kimlikte yer alan yaş doğru olmadığı iddiası var ise bu durumda gerçek yaşı ortaya çıkarmak için kemik yaşına bakılır. Kemik yaşı esasen insan yapısının gelişmesi, özelliklerinin derecesidir. Kemik yaşı, hastanelerde sol el bileği filmi incelemeleri ile saptanmaktadır. Tespit edilen kemik yaşında 1-2 yıl kadar farklılık gösterebilir. Kemik yaşının ayrılması adli tıp kurumu aracılığıyla veya herhangi bir sağlık kurumunda yapılabilir.

KEMİK YAŞI TESTİ KAÇ YAŞINA KADAR YAPILABİLİR Mİ?

Kemik gelişimi 22-25 yaş aralığında tamamlanıp desteklendiğinden, bu yaş aralığından sonra yapılan kemik yaşı ayrıntıları tam net sonuç vermez. 25 yaşında sonra direkt olarak kemik yaşı tespiti mümkün değildir. 22-25 yaş arası tespit etmek isteyen kişinin ise yine kemik kalıntılarının tespiti yapılamaz. Bu hastalığın yaş değişikliğinin en önemli delili olan kemik yaşı tespitinin sağlanabilmesi için 22 bölgeden önce başvuru yapılması mümkündür.

YAŞ TAHSİSİ NE DEMEK?

Yaş bakımı, yaş düzeltme ile aynı anlama gelir. Uygulamada yaş düzeltme bozulmasına, yaş büyütme bozulmasına, yaş küçültme durumuna ya da yaş onarımı denilebildiği görülmektedir. Yaş tahsisi, yaşın hem büyütülmesi hem de küçültülmesi talebini kapsar.

16 YAŞINDA BİRİ YAŞINI BÜYÜTEREK EVLENEBİLİR Mİ?

Kanunda evlilik yaşı sınırı 18’dir. 18 yaşını dolduran kişiler evlilik yapabilir. Ancak istisnai olarak 17 yaşındaki kişiler ise anne-babanın izni ile evlenebilecek. 16 yaşındaki bir kişinin evlenebilmesi ise ancak ve ancak hakim kararı ile mümkündür. Evlilik için istenen bu yaş şartı, yaş düzeltmesi ile sağlanamaz. Gelişmenin isteniyor olması, yaşın düzelmesi, açılması için doğru ve doğru bir neden değildir. 16 sadece bir kişinin evlenmesi istiyorsa, yaşının iyileştirilmesi işini açmak yerine evlenmesine izin vermek için Aile Mahkemesine dava açılabilir.

HASTANEDE DOĞAN BİR KİŞİ YAŞINI BÜYÜTEBİLİR?

Kural olarak hastanede veya doğum evinde doğan kişinin yaşını düzeltme ya da yaş büyütme işlemini açması mümkün değildir. Ancak açılan davada bu hastane ya da doğum evinde düzenlenen doğum belgelerinin sahteliği iddiası varsa ve bu iddia kanıtlanırsa, yaş verileri mümkün hale gelecektir.

YAŞ DÜZELTME (küçültme ve büyütme) DAVASININ SONUCUNUN EMEKLİLİK SÜRESİNE BİR ETKİSİ OLUR MU?

Yaş değişiminin sonucu emeklilik süresinde bir arıza olmaz. Yaşlanma olasılığı sonucu kişinin yaşı büyüme dahi emeklilik süresi sabit yani kısalmaz Bir kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarihte, nüfus kayıtlarında hangi tarih yazıyorsa emekli olma yaşı da buna göre belirlendi. Daha sonra mahkeme kararıyla yapılan değişikliklere dikkat edilmedi. Ancak kişi daha önce hiç sigorta kaydı yapılmadan yaş düzeltmesi yapılmışsa artık yeni yaş emeklilikte alınmaz.

YAŞ DÜZELTME, BÜYÜTME VE KÜÇÜLTME DAVASI YARGITAY KARARI

• Yaş Küçültme (Kemik Yaşı Hesaplaması)

” Somut olayda, … Cumhuriyet Başsavcılığının 07/04/2017 tarih 2017/627 Esas 2017/5 sayılı davanamesiyle şüpheli …… Bilginer hakkında cinsel istismar ve cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden bırakma suçlarından yapılan hazırlık soruşturması sırasında arıza .. .’nın yaşının fiziki hal ve görünümünün büyük görünümü nedeniyle hasara uğrayan … Devlet Hastanesinden alınan sağlık raporuna göre kemik yaşının 18-22 yaş aralığı ile uyumlu olduğu, davalının nüfustaki kaydının gerçeği yansıtıldığı bu nedenle davalı …’nın 18.06. 2001 yılında doğumun başlangıcının sağlık düzenine göre güne ve ay baki kalmak üzere tashihine karar formülü talep edildi.

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu nun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının almak isteyen Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı kural gibi olup, yine Türk Medenî Kanunu nun 19/1 . çıldırtıldığı da; “Yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma tehlikesiyle yerleşim yeri.” Esas, 2018/5474 Karar)

 

• Emeklilikte Yaş Kaydı Davasının Etkisi

Davanın yasal dayanağı 1479 sayılı yasanın 66. maddesinde “Yaş” başlıklı, “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin yaş ile ilgili kayıtlınlarda, sigortalıların ve hak sahibi sigortalının bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı anda kütüğünde kayıtlı doğum Sigortalının bu kanuna tabi olarak ilk Küreselleşme başladıktan sonra doğan süreçte da ömrü kütüğüne ilk olarak yazılan doğuma esas olarak uygulanır.

Nüfus kayıtlarında doğum ay ve kayıtlı yazılı olmayanlar 1 Temmuzda, doğum ayı yazılı olup olmadığı gün belirtilmemiş o olanlar ayın 1’inde doğmuş olabilir.” denilmektedir.

Somut olayda davacının sigortalılık süreci içerisinde yaş tashihi dövizde belirlendiği ve 1479 numaralı yasanın 66. madde gereği sigortalının tescil tarihi sonrasındaki yaş tashihi kararlarının dikkate alınmaması nedeniyle davanın reddi yapılırken yazılı şekilde rejimin rejiminin kırılmadığını bozmayı durdurur. (YARGITAY Hukuk Genel Kurulu 2005/10-70 E. 2005/101 K. 23.02.2005 KARAR TARİHİ)

 

YAŞ DÜZELTME (BÜYÜTME, KÜÇÜLTME) DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

 

İSTANBUL (…)ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

 

DAVACI : ADI SOYADI – TC:

ADRES :

DAVALI : …..Nüfus Müdürlüğü

KONU : Yaş tashihi talebidir.

 

AÇIKLAMALAR

 

1-Gerçek doğum tarihim……. Tarihi olmasına rağmen ailem tarafından yanlışlıkla nüfusa rağmen xxx. xxx.1989’da yer alıyor. Evde yok durumum mevcut herhangi bir belge mevcut değil.

Gereksiz diş kaybımdaki kemik oluşumunun bu iddianın açıkça doğrulanması. Ayrıca mahkemenizce yapılan incelemeler ve alınacak tanık beyanları ile bu durum ortaya çıkıyor.

2-Sunmuşlardır deliller, dış görüntü ve dinlenecek tanık beyanı mahkemede yeterli kanaat oluşturması halinde mahkemenin tam teşekküllü bir sağlık organlarının alınacağı raporla da gerçek yaşım ortaya çıkıyor.

3-Yaşımın büyük yazılmasından dolayı hem resmi bazı işlemlerde hem de günlük yaşantımda bazı işlemlerde bazı sıkıntıların yaşanmamasını sağlar. (Buraya kişiye göre doğru nedenler sıralanmalıdır.)

4-Bilindiği üzere yaşını küçültmek isteyen kişinin büyüklüğündeki kardeşlerini ayırın. Benim kişiselden küçük kardeşim …….. vatandaşımız aramızdaki yaş farkı da belirtilen sürenin üzerindedir.

5-Yukarıda arz ve izahın sebepleriyle yaşının farklılaştığı gibi doğum belirtileri ……. olarak talep edilmesi zaruretim hasıl olmuştur. Kayden yanlış olan nüfus kaydının hem gerçek nüfus verilerinin kalıcılığı hem de hukuki açıdan olası görünüm değişikliğinde ve tashihinde hukuki ve şahsi liste bulunmaktadır.

 

HUKUKİ NEDENLER : TMK, HMK, Nüfus kanunu ve ilgili yönetmelik ile ilgili yasal mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER : Nüfus kayıtları, Tam teşekküllü kemiklerin ayrıntıları için alınan doktor raporları, Tanık, Yemin ve her türlü yasal delil.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz ve izahat olunan sarf malzemeleri ve Sayın mahkemenizce yeniden kaydedilecek sebeplerle; Nüfus kaydında ……. olan doğum tarihi kaydımın gerçek yaşım olan ……… doğum tarihli olarak tashihine ve nüfus tesciline karar vermeni saygılarımla arz ve talep ederim…./…/…

 

DAVACI

AD-SOYAD

İMZA