BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI

Boşanmada mal paylaşımı evlilik birliği içinde edinmiş oldukları malların eşit şekilde paylaştırılmasıdır. Tarafların evlilik sürecinde edindikleri tüm mallarda ve ödenen borçlarda ortak şekilde payları vardır. Tarafların bu malların aralarında paylaşımı konusunda anlaşmaya varamadığı takdirde konu mahkemeye taşınabilir. Eğer eşler evlilik öncesinde aralarında bir mal sözleşmesi imzalamışsa bu sözleşmeye göre paylaşım yapılır. Sözleşme yapmamaları durumunda yasal mal rejimine göre değerlendirme yapılır. Eşlerin resmi nikah öncesinde edinmiş oldukları mallar paylaşıma dahil edilemez. Fakat evlilik öncesinde alınan bir malın evlendikten sonra da borcu ödemeye devam ediliyorsa evli kalınan süre boyunca ödenen miktarın yarısı talep edilebilecektir.

BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI

Boşanma davasında mal paylaşımı talebinde bulunulamaz. Yani mal paylaşımı davası ve boşanma davası birlikte açılamaz. İki davanın aynı anda açılması durumunda mal paylaşımı davasının görülmesi için boşanma davasının bitmesi beklenecek olup, bekletici mesele yapılacaktır. Boşanma kesinleştikten sonra mal paylaşımı davasına devam edilir. Boşanmada mal paylaşımı konusunda hukuki hizmet almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.

MAL PAYLAŞIMI DAVASI

Mal paylaşımı davası boşanmanın kesinleşmesinden sonra eşler arasındaki malların paylaştırılması için görülen davadır. Boşanmada mal paylaşımı diğer adıyla mal rejimi davası aile mahkemesinde görülür. Boşanma davasında yetkili olan mahkeme aynı zamanda mal paylaşımı davasında da yetkili olacaktır. Bu dava belirsiz alacak davası olarak açılır. Bu davada ilk olarak belirlenmesi gereken; eşler arasında hangi mal rejiminin uygulanacağı konusudur.

• • 2002 ÖNCESİ EVLİLİKLERDE MAL PAYLAŞIMI

01.01.2002 tarihinde kadar geçerli olan eski 743 Sayılı Medeni Kanun’a göre bu tarihten öncesine kadar eşler arasında ‘’mal ayrılığı rejimi’’ uygulanır. Yani 2002’den önce evlenen eşler arasında bu tarihe kadar edindikleri mallar için mal birliği yoktur. Evlilik içinde olsa dahi satın alınan mal kimin üstüne kayıtlı ise sahibi de o olacaktır.

• • 2002 SONRASI EVLİLİKLERDE MAL PAYLAŞIMI

01.01.2002 tarihinden itibaren değişen hükümler çerçevesinde 4721 Sayılı Medeni Kanun’a göre yasal rejim ‘’edinilmiş mallara katılma rejimi’’ olarak değişmiştir. Buna göre evlilik birliği içinde edinilen tüm mallar kimin üstüne kayıtlı olursa olsun yarı yarıya paylaştırılır. Evlilik tarihi daha önce olsa dahi 2002 yılından sonra edinilen mallara bu kural uygulanır.

• • MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ

Eşler evlenmeden önce noter huzurunda bir mal paylaşımına ilişkin sözleşme imzalamışlarsa paylaşım bu anlaşmadaki kurallara göre yapılır.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Boşanmanın gerçekleşmesinden sonra görülen mal paylaşımı davasında taraflar birtakım taleplerde bulunabilir. Bu talepler; Katılma Alacağı, Katlı Payı Alacağı, Değer Artış Payı Alacağıdır. Mal paylaşımı yapılırken izlenecek olan prosedür şöyledir;

• Öncelikle her eş kendi kişisel malını alır, kişisel mallar paylaşıma konu edilmez.
• Sonra evlilik içinde edinilmiş mallar eşit şekilde paylaştırılır.
• Taraflardan birinin kişisel malına ilişkin borcu edinilmiş mal ile ya da edinilmiş malına ilişkin borcu kişisel malı ile ödenmiş ise denkleştirme yapılır.

BOŞANMADA HANGİ MALLAR PAYLAŞILIR?

Boşanmada mal paylaşımı yapılırken evlilik içinde edinilmiş olan malların eşler arasından yarı ayrıya paylaştırılması esas alınır. Paylaşıma tabi olan mallar edinilmiş mallardır. Bu malları ne olduğu TMK da düzenlenmiş olup aşağıda açıklanmıştır.

Türk Medeni Kanunu’na göre edinilmiş mallar;

• Çalışmanın karşılığı olan edinimler,
• Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
• Kişisel malların gelirleri,
• Edinilmiş malların yerine geçen değerler

BOŞANMADA HANGİ MALLAR PAYLAŞILMAZ?

Boşanmada hangi mallar paylaşılmaz sorusuna gelecek olursak; İlk olarak eşlerin evlenmeden önce edinmiş olduğu mallar paylaşıma dahil edilmez. Ayrıca eşlerin kişisel eşyaları bu paylaşıma konu edilemeyecektir.

Türk Medeni Kanunu’na göre kişisel mallar;

• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşyalar, örneğin; çanta, saat, ziynet eşyası, cüzdan
• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
• Manevi tazminat alacakları,
• Kişisel mallar yerine geçen değerlerdir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI AÇMA SÜRESİ

Boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren mal rejimi davası yani mal paylaşımı davası açmak için süre 10 yıldır. Bu süre zamanaşımı süresidir. Bu 10 yıllık sürenin başlangıcı boşanmanın gerçekleştiği tarihtir.

ANLAŞMALI BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI

Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı açılan boşanma davası ile sonuca erdirilebilir. Tarafların anlaşmalı boşanma protokolünde mal rejiminin tasfiyesi konusunda anlaşmaları halinde mal paylaşımı da yapılacaktır. Fakat yargıtay tarafların aralarındaki bu anlaşmaları ve protokol maddeleri için birtakım kurallar öne sürmüştür. Mal rejiminin tasfiyesini de içeren anlaşmalı boşanma protokolü özenle düzenlenmesi ve Yargıtayın ölçütlerine uyulmalıdır. Tarafların bu konuda olası hak kayıplarının önlenmesi için anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken alanında uzman bir boşanma avukatından yararlanmasında fayda vardır.

ZİNA VE HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI

Genel itibariyle boşanmada mal paylaşımı esnasında eşlerin kusur oranları dikkate alınmaz. Fakat bu durumun istisnası olarak zina ve hayata kast sebebiyle boşanılması halinde mahkeme tarafından kusurlu eşin malların paylaşımından elde edeceği değer azaltılabilir ya da ortadan kaldırılabilir. Katılma alacağının azaltılması ya da ortadan kaldırılması hakkaniyete uygun olarak yapılır.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI NE KADAR SÜRER?

Boşanmada mal paylaşımı davası ne kadar sürer sorusuna net bir cevap verilemez. Mal paylaşımı davasının görülebilmesi için öncelikle çekişmeli boşanma davasının kesinleşmesi beklenecektir. Sonrasında görülecek olan mal rejiminin tasfiyesi davası ise ortalama olarak 6 ay-2 yıl arasında sürebilmektedir. Bu süreye mahkemenin yoğunluğu, delillerin toplanma süresi, duruşma aralıkları gibi faktörler etki eder.

EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ HALİNDE MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Eşlerden birinin ölümü halinde mal paylaşımı eşin ölüm tarihi esas alınarak yapılır. Ölüm tarihi, edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiye edildiği tarih olacaktır. Yani Sağ kalan eşin, diğer eşin ölüm tarihine kadar evlilik birliği içinde edinilmiş olan tüm malların yarısında katılma alacağı hakkı vardır. Ölen eşin terekesinden önce sağ kalan eşin bu katılma alacağı ödenecek, sonrasında sağ kalan eş ile diğer mirasçılar arasında miras paylaştırılacaktır.

BOŞANMADA ŞİRKET HİSSELERİ NASIL PAYLAŞILIR?

TMK’nda yapılan 01.01.2002 tarihli düzenlemeden sonra şirket hisseleri de boşanmadan sonra mal paylaşımına dahil edilmiştir. Şirket hisselerinin dava sırasında güncel piyasa değeri belirlenerek diğer eşin bu değerdeki katılma alacağı belirlenir. Mal paylaşımında şirketin türünün bir önemi bulunmamaktadır.

BOŞANMADA MAL KAÇIRMA

Boşanmada mal kaçırma, eşler tarafından boşanma neticesinde diğer eşe tazminat ya da katılma alacağı ödememek için sıkça başvurulan bir yoldur. Mal paylaşımı davasından sonuç alabilmek için diğer tarafın boşanma sürecinde mal kaçırma fiillerinin engellenmesi gerekir. Bu engellemenin en basit yolu mallara ihtiyati tedbir konulmasıdır. Bu karar tarafların talebi halinde aile mahkemesi tarafından verilir. Mal kaçırmayı engellemenin diğer yolu ise eşlerin aile konutu olarak kullandıkları mülke tapuda şerh düşmesidir. Bu durumda aile konutu diğer eşin rızası olmadan satılamayacaktır. Bu şerh evlilik içinde istenildiği zaman konulabilir.